Ons (Cor en Grietje van NoFear Travel), reis saam ons Toyota Hilux 4×4 kampeerder deur Afrika. Die Afrika-kontinent is die Mekka vir 'oorland' met baie uitdagende roetes en pragtige bestemmings. Die eerste Afrika-land wat ons tydens ons reis na besoek het Suid-Afrika teenwoordig is Marokko, gevolg deur MAURITANIE en Senegal. Van Senegal steek ons dan die grens oor na Guinee-Bissau, een van die vyf armste lande ter wêreld, om nie te verwar met Guinee nie, die veel groter land wat verder suidoos geleë is.
U kan natuurlik ook weer na die video begin kyk.
Oor Guinee-Bissau
Guinee-Bissau is effens kleiner as Nederland, maar met minder as 2 miljoen inwoners is dit baie minder bevolk. ’n Kwart van die inwoners woon in die hoofstad Bissau.
Hierdie Wes-Afrikaanse land behaal ook 'n top 5-posisie wat die armste lande ter wêreld betref. Politieke en ekonomiese onstabiliteit is die hoofoorsake. Ontwikkelingshulp maak 'n groot deel van die staatsbegroting uit. ’n Paar pennies word nog met landbou en visvang verdien, veral kasjoeneute vorm ’n bron van inkomste.
Guinee-Bissau is die eerste land op ons reis na die suide waar Islam nie die hoofrol speel nie. Sowat 50% is Moslem, die res Christen of ander. Die hooftale wat gepraat word, is Portugees en Kreools.
Bissau toe
Die pad van die grens na die hoofstad was nie te sleg nie, 'n mengsel van slaggate asfalt en rowwe grondpaaie, maar ons was voorbereid op erger. Die laaste deel was uiters stowwerig, ons uitsig is gereeld van ons af weggeneem.
Ons is minstens 5 keer langs die pad deur die polisie afgetrek. Geleidelik begin dit irriterend raak, want die beamptes stel meer belang in ons reis en ons kampeerder as om iets sinvols na te gaan. Eenkeer is ons vir ons paspoort gevra. Nadat die jong offisier 'n paar minute daardeur geblaai het, het hy met 'n streng gesig gevra oor ons nasionaliteit... Toe ons sê ons is Nederlanders, het sy gesig skielik verander en gevra of ons ook vir Frenkie de Jong en Memphis Depay ken. Aan die einde van so 'n gesprek vra hulle vir 'n "geskenk".
Ons het nou geleer om die spel op 'n vriendelike manier te speel.
Bissau, die hoofstad
Wat armoede, slegte paaie, geboue wat swak onderhou en grond betref, is Bissau onder die tops. Dit is soms moeilik om te begryp, veral rondom die hawegebied. Die term "bewoonde spookdorp" het in sommige strate na vore gekom.
Via via het ons 'n adres van 'n Nederlander gekry waar ons moontlik in die erf kan oornag. Die vrou, Evelien en haar pa Jan, woon al jare daar en het in die 80's 'n supermark met Europese produkte op die been gebring. Hulle het 'n paar jaar gelede opgehou om dit te doen. Rondom die ou supermark besit hulle verskeie vaste eiendom waar hulle woon en verhuur deels uit. Ons is hartlik verwelkom in die middel area en kon pragtig in die skadu onder die bome kamp.
Die entrepreneursgesin van Nijmegen reël elke Saterdagoggend ’n staptoer deur die stad en het ons hiervoor genooi. Op hierdie manier het ons 'n deel van die stad gesien en 'n verduideliking gekry van alles wat ons gesien het.
Ons is verby die slaghuis waar ons van die een verrassing na die ander geval het. Daar is baie krale met varke waar jy een van klein tot groot kan kies. Op die perseel langsaan word die dier halaal en sigbaar vir almal doodgemaak. Terwyl tientalle aasvoëls rondvlieg, word die vark op die grond in die modder uitgesny. Ons moes sluk en gewoond raak aan hierdie manier van slag, hoewel ons al soortgelyke tonele met hoenders in Marokko gesien het.
Johannes
Tydens die stap gesels ons met Johannes, 'n Nederlander wat al baie jare in Guinee-Bissau woon. Hy werk vir 'n hulporganisasie in 'n hospitaal op die afgeleë eiland Bolama. In die verlede was hy verbonde aan die Heilsleër en saam met 'n paar ander mense gaan ons Sondagoggend saam met hom na 'n kerkdiens.
'n Dag uit die dagboek
Desember 18
Snags word ons wakker gehou deur harde musiek en krioelende mense en teen die oggend begin nog 'n predikant en later 'n imam hul verse so hard verkondig dat amper die hele stad dit kan hoor. Ons maak dit deur die nag in bukke en begin.
Maar om half 10 is ons vars en gereed om saam met Johannes en twee Hollandse familielede na 'n kerkdiens te gaan. Johannes is 'n regte hulpwerker en was in die verlede aktief by die Heilsleër. Die kerkdiens is in 'n anneks van 'n skool in 'n voorstad van Bissau.
Ons ontmoet die dominee en baie kinders kom om ons saam. Ons kyk in een van die klein klaskamers waar daar langs die lessenaars net 'n swartbord is.
Dan begin die diens waar hoofsaaklik vrolike liedere aan die begin gesing word. Later nog 'n preek deur 'n predikant waarin ons Nederlanders verwelkom word en vir altyd in hul harte sal bly. Dit was teen twaalfuur verby.
Johannes het ons genooi om vis by die vrou van 'n vriend/kollega te eet. Ons het dit natuurlik nie van die hand gewys nie en 'n bietjie later was ons agter in 'n Toyota Hilux van die kollega, wat ons na 'n markplein vervoer het.
Hier was verskeie tydelike eetplekke en ’n groot skerm vir die eindstryd van die Wêreldbekersokker. Ons het lekker geëet met 'n glasie wyn en 'n bier.
Later word ons ver buite die stad geneem na 'n riviertjie waar daar 'n soort samekoms van jongmense is. Hulle drink baie hier en geniet hulself met chill en swem. Ons kyk en kuier lekker.
Dan is dit tyd om na ons beddens te gaan. Ons ry terug in die agterkant van die Toyota stad toe waar ons 'n rukkie stilhou saam met 'n groep vriende van ons bestuurder wat ver bo die Nederlandse norme is wat alkoholverbruik betref. Maar in Guinee-Bissau ken hulle glad nie asemtoetsers nie...
Bolama
Ons is altyd op soek na die regte lewe, plekke waar ons kan skakel met mense wat ons vertel van hul geluk en ongeluk. Ons bestee dikwels baie daaraan.
So ook hierdie keer... 'n reis van sowat 300 kilometer op haglike paaie en dan die laaste twee kilometer oor die see met die kampeerder op 'n vlot in stikdonker oorbrug.
Die reis het ons na Bolama geneem, 'n eiland wat deel is van die Bijagos-argipel. Die 6000 XNUMX eilandbewoners woon hoofsaaklik in die hoofdorpie met dieselfde naam.
Met ons aankoms sien ons 'n hartverskeurende toneel. ’n Lyk van ’n 15-jarige meisie word met ’n ander boot ingebring. Die groter hospitaal in Bissau kon haar ook nie red nie en daarom is sy ook 'n slagoffer van die grille van die land.
In die donker ontmoet ons vir Johannes. Ons kan in sy straat parkeer, op 'n plein in die middel van die woongebied. Hier is ons letterlik in die middel van die dorpslewe op 'n afgeleë eiland.
Ons het Johannes al in Bissau ontmoet. Die 74-jarige woon al twee jaar op die eiland en werk in die plaaslike hospitaal.
Dorpslewe
Soos ons wakker word, snuffel die bokke, varke en hoenders om die kampeerder. Die teenwoordigheid van die varke bewys dat Islam 'n minder belangrike rol op hierdie eiland speel.
Van ons plekkie op die dorpsplein kry ons 'n mooi uitsig oor die bevolking en hul bekommernisse.
Oorkant ons is die polisiestasie waar niks regtig gebeur nie. ’n Paar jong mans in uniform sit heeldag voor die lessenaar onder ’n boom en doen niks. Daar hang nog 'n paar dorpenaars rond wat ook die grootste deel van hul dag onder 'n boom deurbring.
Soms kom 'n paar vrouens verby en doen die wasgoed by die waterpomp.
Ons stap deur die dorp en sien oral dieselfde tonele.
In vroeër tye, tydens die Portugese besetting, was dit hier 'n ryk plek. Dit kan gesien word in die talle statige geboue wat besig is om ineen te stort. Nou is dit 'n hartseer, armoedige gesig.
Toe ons die dorpie instap, skree 'n paar kinders reeds in die verte: branco!….branco!…. (blankes, Portugees) Dit is nie bedoel om aanstoot te gee nie, net om te wys hoe spesiaal hulle dink ons is.
Op pad oos
Ons is op pad na die mees noordoostelike grens met Guinee. Ons gaan verby die dorpie Gabú. Soos so dikwels in lande soos hierdie, maak die lewensomstandighede 'n groot indruk op ons.
Die paaie is so sleg dat ons vir ure teen 'n maksimum van 15-20 kilometer per uur ry. Ons stamp van een gat na die volgende en is bly dat ons hoog op ons wiele is, anders sou ons lankal gegrond gewees het. Langs die pad ontmoet ons kinders en volwassenes wat die gate in die pad met grawe en kruiwaens vul. Hulle span 'n lint oor die pad en vra 'n bydrae vir hul werk. Die vreugde op hul gesigte wanneer hulle 'n muntstuk ontvang, is aangrypend. Dit is ook logies dat 'n regering nie geld in die paaie belê nie, niemand het 'n motor nie.
Ons stop by 'n paar stalletjies om 'n paar tamaties te koop. Ons het nou eers opgehou toe sowat 20 vroue na ons toe jaag, almal gretig om tamaties te verkoop. Ons sal verkies om een tamatie van elke vrou te koop...
Maar wat ons die meeste bybly, is die gretige maar vriendelike kyk in hul oë om iets aan 'n wit persoon te kan verkoop.
Dinge is nie beter in die dorpie Gabú nie. Baie is betrokke by die verkoop van verskeie items, maar sê nou daar is skaars mense wat iets het om te spandeer en die mededinging is straf?
Intussen sien ons 'n seuntjie wat sy donkiekar deur die gate trek. Die wiele wip onder die swaar gelaaide kar, waarskynlik is sy donkie dood.
Om vullis behoorlik weg te gooi is nie 'n kwessie in Wes-Afrikaanse lande nie, mense het ander dinge op die hart. Ons moet ook teësinnig ons sak met afval langs die pad stort. Ons doen dit op 'n plek waar daar reeds baie meer is, dan is ons sak nie so opvallend nie... Wanneer ons wegry sien ons in die spieël hoe drie seuns gewapen met 'n mes ons sak oopsny.
Ons sien elke dag ontstellende situasies voor ons oë gebeur. Maar wat kan ons doen? Ons koop net 'n sak suigstokkies om 'n glimlag op daardie soet koppies te sit.
