Waarom je tijdens een wereldreis GEEN foto’s maakt met je smartphone

Het is een alsmaar terugkomende reistip op zo’n beetje elk Nederlands reisblog die je ooit bezoekt: neem een goede camera mee wanneer je een verre reis of wereldreis gaat maken. En helaas, dan hebben wij reisbloggers het dus het niet over die fancy camera op je nieuwe smartphone. Ik zie velen van jullie, terwijl de ogen al opstandig in jullie schedel wegrollen, nu al denken: ik heb een futuristische iPhone 23 of een Samsung S57 van 1500 euro die geweldige foto’s maakt!

Nee. Gewoon, nee. Smartphone camera’s zijn hartstikke leuk voor thuis en een foto van je oma en je katten, maar niet voor één de meest geweldige ervaringen uit je leven: een wereldreis.

Lees ook: Wat is de beste camera voor een wereldreis? En waarom dan?

Denk aan de ‘houdbaarheidsdatum’ van je foto’s

De trip van je leven wil je vastleggen op een manier zodat je er achteraf nog van alles mee kunt. Niet alleen in de weken erna, maar jaren erna. Zodat je er nog lang van kunt genieten. Want wie droomt daar nou niet van? Een prachtige, zelfgemaakte foto van één van je favoriete wereldreis momenten op bijvoorbeeld canvas of op gedrukt op behang. Of als screensaver op je gigantische 65 inch OLED TV in de huiskamer?

Iets van jezelf. Een herinnering van je wereldreis, prachtig weergegeven in je woon- of slaapkamer. Websites zoals muurmode.nl kunnen dit zomaar voor je regelen. Maar om er zeker van te zijn dat de kwaliteit van de foto’s aan je muur ook over 10 jaar nog echt superieur is, raad ik iedereen aan om de foto’s NIET te maken met een smartphone, maar met een echte camera. De foto’s van mobiele telefoons lijken vaak heel goed, maar schijn bedriegt. Het is rommel!

En ik zal je in dit artikel precies uitleggen waarom. Inclusief voorbeelden.

Waarom smartphone camera’s ongeschikt zijn

Vergeet je smartphone camera alsjeblieft zo snel mogelijk als je op reis gaat. Hoe geweldig mooi de foto’s ook lijken, de fotokwaliteit van smartphones loopt altijd mijlenver achter tegenover een degelijke spiegelreflex of systeemcamera. Foto’s van je smartphone zien er op het eerste gezicht leuk uit en ja, op zo’n mini-schermpje lijken de foto’s inderdaad altijd heel wat. Vaak met veel kleur en een hoog contrast, prachtig.

Maar wie goed kijkt op een groter scherm of iets naderhand wilt gaan bewerken of afdrukken komt bedrogen uit. Het is gewoon totaal niet te vergelijken – de kwaliteit is bedroevend.

Stel je eens voor dat je bijvoorbeeld een mooie foto van je smartphone wil gaan afdrukken op canvas voor in de woonkamer of als muurbehang in de slaapkamer. Dan is je foto ineens tientallen centimeters of zelfs meters groot. Dan wil je toch de best mogelijke fotokwaliteit hebben om mee te beginnen?

Smartphone camera’s zijn hier simpelweg niet goed genoeg voor en om je te overtuigen heb ik hieronder de 5 meest belangrijke redenen + voorbeelden voor je op een rijtje gezet.

1. De softwarematige focus = slecht

Het ‘bokeh effect‘ zoals dat in moderne termen tegenwoordig wordt uitgedrukt, is bijvoorbeeld verschrikkelijk slecht op telefoons. Voor wie niet weet wat hiermee wordt bedoeld: het ‘bokeh effect’ is de vage voor- of achtergrond als je bijvoorbeeld een portretfoto maakt. Het gezicht is scherp, de achtergrond vaag.

De focus op de voorgrond en het vervagen van de achtergrond wordt normaal gesproken veroorzaakt door het verstellen van verschillende optische lenzen in je camera, het scherpstellen. Omdat dit bij een normale camera mechanisch / optisch (door de lenzen) gebeurd, zie je hier geen rare fouten in. Maar wanneer het softwarematig wordt gedaan zoals op mobiele telefoons, zie je hier vrijwel altijd veel fouten in.

Een voorbeeld:

Ik zit hierboven lekker te genieten van een bitterbal op het terras in Nijmegen. De foto is gemaakt met een high-end smartphone uit 2022. De focus is duidelijk te zien, op het eerste gezicht een prima foto. Maar wie goed kijkt ziet allerlei rare, blurry stukken waarbij je je kunt afvragen waar het ene begint en het andere eindigt. Klik eens op de foto’s om ze uit te vergroten en zoom bijvoorbeeld eens goed in op de linkerkant van mijn zonnebril.

Je ziet ook dat de softwarematige focus even geen raad weet met mijn haar. Sommige plukken zijn scherp, andere weer niet.

Wat helemaal vreemd is, is dat het kapsel van de meneer achter me blurry door een deel van mijn zonnebril heenloopt. De bokeh-software heeft besloten dat het haar van meneer en de zonnebril één object in de achtergrond zijn. De stukken zonnebril die voor mijn gezicht zitten zijn scherp, maar het deel van de zonnebril dat zich links naast mijn gezicht bevindt, hoort volgens de software toch ineens bij de achtergrond. Bizar.

Tot slot nog mijn linker schouder, die ook scherp zou moeten zijn (want zelfde afstand), is ook vaag. De softwarematige bokeh-focus weet er in ieder geval geen raad mee.

Al deze rare fouten vind ik in slechts één willekeurige portetfoto van mijn smartphone. En dit zal je waarschijnlijk niet eens direct opvallen als je de foto op je telefoon bekijkt of op Instagram zet. Maar het gaat je absoluut opvallen als je het groter gaat afdrukken, in een fotoboek wilt verwerken of op een groter scherm of TV bekijkt. Trust me.

En als je denkt dat dit een uitzondering is, het is bijna alle softwarematige bokeh-foto’s zo. Eén foto later kreeg ik bijvoorbeeld dit als resultaat:

Zijn de planten in de achtergrond nu scherp of niet? Open de foto en zoom eens in, het ziet er gewoon echt niet uit. De softwarematige focus weet gewoon niet goed om te gaan met dit soort situaties.

Kijk ook eens goed naar het blikje, er zit een plantje in (dat doen ze bij deze kroeg). Maar is het plantje nu scherp, of niet? Het is dezelfde afstand als het blikje maar de softwarematige focus kan er niet mee overweg. Het zijn dus geen uitzonderingen, in elke foto vind je dit soort rare dingen terug. Bij iPhones, Samsungs, Huawei’s, allemaal.

2. Overdreven compensatie kleur en contrast

Dan heb je ook nog de softwarematige kleuren-boost en contrast die op smartphones te pas en te onpas wordt toegevoegd aan de foto’s. Supergroen gras, een knalblauwe lucht en alles staat er haarscherp op. Maar helaas, dit komt simpelweg omdat de telefoon foto’s al softwarematig bewerkt zónder dat je het vraagt of doorhebt. Nogmaals: dit is geen probleem als je de foto alleen even op social media of via WhatsApp wilt delen (daar waar de kwaliteit toch al verloren gaat), maar wel wanneer je het wilt gaan bewerken of afdrukken in bijvoorbeeld een fotoboek, of als screensaver gaat gebruiken op een groots 4k scherm.

De foto’s zijn dus ‘out of the box’ eigenlijk al bewerkt door de software van je Smartphone. Je kunt dit meestal ook niet eens uitzetten. Je komt dan in de knoei met naderhand bewerken. Het bewerken van een-al-bewerkte foto werkt namelijk niet. De kwaliteit is simpelweg niet goed genoeg daarvoor.

Onderstaande foto is bijvoorbeeld gemaakt met een Huawei P30 pro. Een op het eerste gezicht een prima foto maar omdat deze standaard al zo bewerkt is kun je er verder weinig mee behalve er een filtertje overheen zetten. De foto is standaard al bewerkt door de telefoon met overdreven veel scherpte (korrelig).

De foto hieronder maakte ik met een goede systeemcamera, de Fuji X-T4. Wellicht niet dezelfde plek, maar wel een goed voorbeeld omdat het net als de foto hierboven ook een natuurfoto betreft met een vergezicht inclusief veel contrast met bomen, bergen en wolken. Is dit een duidelijk genoeg voorbeeld voor je?

3. Weerspiegeling maakt foto’s van Smartphone onbruikbaar

Onlangs kreeg ik de vraag hoe het toch mogelijk was dat ik zulke mooie foto’s kon maken vanuit een helikopter, zónder weerspiegelingen van het glas. De persoon in kwestie dacht dat ik de foto’s bewerkte met Photoshop. Diegene had namelijk ook foto’s gemaakt tijdens een helikoptervlucht maar die hadden allemaal enorm veel weerspiegeling, waardoor ze onbruikbaar waren.

Ik herken dit probleem en heb zelf ook genoeg mislukte foto’s. Zie hieronder een voorbeeld foto van mijn helikoptervlucht boven de Grand Canyon. De weerspiegeling is verschrikkelijk. Dit ga je niet op social media delen of ophangen in de woonkamer, toch?

Lees ook: Helikopter tour Grand Canyon | De ultieme bucketlist ervaring

Het weerspiegelen van het glas in een helikopter maakt foto’s onbruikbaar. Bij Smartphones heb je verder geen opties, it is what it is. Toch wel zonde dat je dit geweldige, unieke once-in-a-lifetime-moment in de Grand Canyon niet fatsoenlijk vast hebt kunnen leggen, nietwaar?

Maar de oplossing is eenvoudig: gelukkig is er wél een trucje toe te passen op spiegelreflex- en systeemcamera’s. Dit is géén achteraf bewerking zoals Photoshop maar een actief, digitaal ‘polarisatiefilter‘. Feitelijk is dit gewoon een ring met speciaal glas die je op je lens schroeft. Het polarisatiefilter (klik hier voor meer info) moet je eigenlijk zien als lamellen voor je raam. In het polarisatiefilter zitten allemaal kleine lamellen die het licht vanuit een bepaalde hoek kunnen blokkeren. Zo behoud je de focus op wat je wilt fotograferen, zonder de ongewenste reflecties.

Je draait bij reflecties simpelweg aan de ring en voila! De reflecties verdwijnen als sneeuw voor de zon, zonder enige bewerking van de foto achteraf. Hieronder een voorbeeld van twee foto’s die ik met behulp van het polarisatiefilter zelf heb gemaakt, slechts enkele seconden na elkaar met dezelfde camera.

Is bovenstaand voorbeeld nog niet duidelijk genoeg voor je? Dan heb ik nog wel ander voorbeeld voor je. Ongewenste reflectie kan namelijk foto’s op vele manieren beïnvloeden. Wat dacht je bijvoorbeeld van water? Ik fotografeerde deze alligator in Florida. Door de reflectie van het licht op het water, was de alligator eigenlijk nauwelijks te zien. Drie seconde later maak ik dezelfde foto en ineens is de alligator wel goed te zien. Welke foto zou je liever delen op social media?

Nogmaals, wat je hierboven ziet betreft géén Photoshop. Beide foto’s zijn onbewerkt. Het enige verschil is dat ik een draai aan het polarisatiefilter gaf waardoor ik de reflectie weg kon filteren. Probeer dat maar eens voor elkaar te krijgen met je smartphone…

4. Je selfies zijn vaag

Het verschil in kwaliteit valt ook op als je selfies gaat maken. De camera op de achterkant van de telefoon is vaak al niet zo best, maar die aan de voorkant al helemaal niet. Ik maakte onderstaande foto’s vorig jaar in Jordanië. Het zijn ook nu weer stuk voor stuk onbewerkte foto’s.

Twéé foto’s zijn met de mobiele telefoon gemaakt en twéé met mijn kleine Fuji X-T20 systeemcamera. Kun jij raden welke waarmee gemaakt zijn? Kijk vooral naar het ‘detail’ van de foto’s. Op welke zie je rimpels en oneffenheden het beste? Ik denk het wel en daarvoor hoef je niet eens in te zoomen op mijn zonnebril 😉

Foto’s goed bekeken? Ingezoomd? Dan heb je waarschijnlijk al snel gezien dat foto 2 en 3 met de telefoon gemaakt zijn, en foto 1 van 4 met de systeemcamera. Op dezelfde plek en hetzelfde tijdstip. Wat een verschil! En dit is nog vóórdat je er iets mee gaat doen, zoals printen of bewerken.

Lees ook: Wat is de beste camera voor een wereldreis? En waarom dan?

5. Nachtfotografie is kansloos met smartphones

Veel smartphones hebben tegenwoordig een nachtstand waardoor je ’s avonds en in de nacht foto’s kunt maken. Toegegeven, die techniek is de laatste jaren op smartphones enorm verbeterd. Voorheen was het echt hopeloos maar anno 2023 tovert je high-end smartphone gelukkig wel iets op je scherm wat je tenminste kunt zien.

De kwaliteit daarentegen, daar kun je dan wel weer vraagtekens bij zetten. Door de extreem kleine lenzen op smartphones valt er simpelweg te weinig licht op de sensor die de foto uiteindelijk vastlegt. Om dit te compenseren gaat bij een telefoon de ‘ISO’ waarde en de scherpte enorm omhoog, waardoor je weer korrelige foto’s krijgt. Dit noemt men ook wel ruis. Ook nu zal ik natuurlijk weer voorbeelden geven. Je kunt op de foto’s klikken om ze uit te vergroten.

Ik maakte dezelfde foto op dezelfde plek op hetzelfde moment met mijn Fuji camera, met het volgende resultaat. Het verschil zit hem vooral in het licht wat je in de lucht ziet boven de stad. Die is op een smartphone ontzettend korrelig.

Op een klein scherm op Instagram is het verschil misschien niet direct goed te zien, maar wie de foto van dichtbij bekijkt en/of gaat bewerken, zal al snel zien wat er aan de hand is. Ik geef hieronder dezelfde foto’s nogmaals, maar dan bewerkt. Bij beide foto’s heb ik de belichting met +2 verhoogd in Adobe Lightroom. Verder is er niets aangepast.

Als het simpelweg de belichting iets omhoog zetten al zo intens veel ruis veroorzaakt, kun je concluderen dat de nachtfoto’s van je smartphone echt niet geschikt zijn om te bewerken of af te drukken. Welke foto voeg je liever toe aan je fotoboek: de bovenste of de onderste?

6. De zoom-functie is nutteloos

Tot zover hebben we het ook alleen nog maar gehad over foto’s waarbij niet wordt ingezoomd. Ook bij het inzoomen zul je echt het enorme verschil in kwaliteit gaan zien. Oké, inmiddels zijn er enkele high-end smartphones op de markt die ook een beperkte optische zoom hebben. Maar over het algemeen kan gezegd worden dat het inzoomen op je smartphone simpelweg het uitknippen van je foto is om het voorwerp iets dichterbij te halen. Of dat de zoomcamera zelf weer een lagere resolutie heeft zoals bij alle moderne Samsung’s en iPhones het geval is. En dat komt de uiteindelijke kwaliteit absoluut niet ten goede.

Wist je bijvoorbeeld dat wanneer je een 20-megapixel camera op je smartphone hebt en x2 inzoomt, dat je dan nog maar 5 megapixels overhoudt? Bij x10 zoom houd je nog maar 1 megapixel over en dan is de foto allang niet meer bruikbaar, het ziet er gewoon echt niet uit.

Een voorbeeld:

Let op: onderstaande foto komt ook weer zo rechtstreeks uit de camera van de telefoon en is onbewerkt. De foto is x5 ingezoomd met een Huawei P30 pro. De P30 pro heeft daarvoor een aparte, optische x5 zoomlens. De foto van de leeuwen heb ik gemaakt tijdens mijn scooterreis door Oeganda in 2021. Omdat ik op een scooter ging reizen, koos ik er vaak voor om mijn systeemcamera niet mee te nemen en foto’s te maken met mijn telefoon.

Achteraf heb ik daar enorm spijt van. Ik heb geweldige dingen gezien, zoals de leeuwen die hun prooi verorberen waarvan ik nu alleen maar slechte smartphone foto’s heb. Het lijkt namelijk wel een mooie foto waarbij ik de etende leeuwen heb kunnen vastleggen, maar niets is minder waar. De kwaliteit is simpelweg te slecht en ongeschikt om af te drukken. De kwaliteit valt werkelijk in het niet bij de kwaliteit en het detail in de foto hieronder.

Hieronder zie je namelijk een willekeurige, onbewerkte foto die ik in 2011 (ruim 10 jaar geleden!!!) met een inmiddels 14-jaar oude spiegelreflexcamera heb gemaakt: een standaard Canon 500d met een standaard lens. Niets fancy’s dus. Deze foto is ook x5 ingezoomd maar het verschil in scherpte, megapixels, kleur, contrast en kwaliteit is nog steeds enorm. En dat met zo’n oud cameraatje!

Neem dit alsjeblieft van me aan: er is werkelijk niets dat tegen een gewone camera met zoomlens op kan. Al zegt Samsung en iPhone natuurlijk van wel… Het is onmogelijk om de kwaliteit en flexibiliteit van een goede camera te evenaren met een smartphone. Het is alsof je een brommer vergelijkt met een Ferrari.

Hieronder nog enkele voorbeelden van mijn reis in 2022. Gewoon enkele foto’s die qua kleur, detail en flexibiliteit voor bewerking onmogelijk zijn om te evenaren met een smartphone.

Lees ook: Wat is de beste camera voor een wereldreis? En waarom dan?

7. Je maakt duizenden foto’s van onzinnige momenten

Dan nog de laatste reden waar je niet direct aan denkt. Dit is een bijkomend nadeel van fotograferen met smartphones die ik persoonlijk ook belangrijk ben gaan vinden. Omdat je je smartphone onderweg gebruikt om te communiceren en navigeren, heb je hem erg vaak in de hand. Handig zal je denken, dan kan ik er ook altijd foto’s mee maken. Deels klopt dit, je maakt er snel en effectief een leuke foto mee. Maar dit zorgt er tegelijkertijd ook voor dat je te vaak, te veel foto’s maakt van onzinnige dingen.

Ben je werkelijk van plan om 365 dagen x3 maaltijden op de foto te zetten voor Instagram? Van elke straathond die je tegenkomt? Van elke hotelkamer? Taxichauffeur? Doe normaal!

Kies je momenten. Je zal je toekomstige zelf echt dankbaar zijn. Niets is zo vervelend als na een reis thuiskomen met 15.000 foto’s waar je simpelweg nooit meer doorheen komt omdat het er gewoon veel teveel zijn. Je hebt daar geen zin in! Met als resultaat dat je er nooit meer naar kijkt. Zonde…

Wees daarom selectief. Kies je momenten om te fotograferen. Bijkomend voordeel: je bent ook minder bezig met staren naar je scherm en meer aan het genieten van het moment en hetgeen wat om je heen gebeurd. Neem je echte camera natuurlijk wel zo veel mogelijk mee want je weet nooit wanneer het perfecte moment zich voordoet. De meeste prachtige foto kan tijdens een verre reis, om elke hoek liggen.

Lees ook: Wat is de beste camera voor een wereldreis? En waarom dan?